Albert Einstein speelde een sleutelrol in het overtuigen van president Franklin D. Roosevelt om het Manhattan Project te starten en ’s werelds eerste atoombom te ontwikkelen.

Maar de beroemde theoretische natuurkundige was nooit onderdeel van het geheime project dat onder leiding stond van de natuurkundige J. Robert Oppenheimer. Amerikaanse functionarissen waren namelijk bezorgd dat zijn linkse politieke opvattingen een bedreiging vormden voor het project.

Einstein stuurde in augustus 1939 een brief naar Roosevelt waarin hij waarschuwde dat de nazi’s een atoombom konden ontwikkelen en hij adviseerde “snelle actie van de kant van de regering” – namelijk het lanceren van een eigen nucleair programma.

De brief verwees naar het werk van de Hongaarse natuurkundige Leo Szilard, en Szilard hielp bij het opstellen van de brief, die Einstein ondertekende.

De inlichtingendienst van het Amerikaanse leger maakte zich echter zorgen over Einsteins politieke opvattingen en ontzegde hem in juli 1940 de mogelijkheid om mee te werken aan het project.

De Amerikaanse inlichtingendienst wetenschappers die deel uitmaakten van het project om een atoombom te maken om te overleggen met Einstein.

Oppenheimer: vader van de atoombom

Het Manhattan Project werd officieel opgericht in augustus 1942 en stond onder leiding van natuurkundige J. Robert Oppenheimer. Het resulteerde in de ontwikkeling van de eerste kernwapens. In 1945 gooiden de VS atoombommen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki, waarna Japan capituleerde.

Later had Einstein spijt dat hij de VS had aangeraden om een eigen nucleair programma te starten. Hij vertelde Newsweek: "Als ik had geweten dat de Duitsers er niet in zouden slagen om een atoombom te ontwikkelen, dan had ik niets gedaan".

Het Manhattan Project staat centraal in een nieuwe film van regisseur Christopher Nolan. "Oppenheimer", waarin het werk van de natuurkundige aan de ontwikkeling van kernwapens aan bod komt. Acteur Cillian Murphy speelt de hoofdrol.

LEES OOK: Feit en fictie in de film ‘Oppenheimer’: vader van de atoomboom gaf college in het Nederlands, maar vroeg geen advies aan Einstein